Tuvalet eğitimi verirken psikolojik açıdan nasıl bir yol izlenmeli?

Tuvalet eğitimindeki ciddi problemlerin birçoğunun çok kaygılı anne ve babalardan kaynaklandığını söyleyen Uzm. Klnk. Psk. Şeyma Aykut, çocuğa tuvalet alışkanlığı kazandırırken ilk olarak çocuğun tuvalet eğitimine hazır olup olmadığını gözlemlemek gerektiğinin altını çizdi.

Uzm. Klnk. Psk. Aykut, çocuk ıslak ya da kuru bezinden rahatsız oluyorsa, gündüzleri en az 2 saat kuru kalıyorsa, kakasını gizlenerek yapıyor ve yaptıktan sonra haber veriyorsa, öğlen uykularından kuru kalkıyorsa, tuvaleti geldiğinde bunu mimikleriyle, duruşuyla, işaretlerle veya sözel olarak ifade etmeye başlamışsa tuvalet eğitimine hazır olduğunun düşünülebileceğini belirtti.

Çocuğun tuvalet eğitimine hazır olduğunu gösteren işaretler neler?

Kas kontrolünün tamamlandığı 1,5 yaştan sonra eğer çocuğun hazır olduğuna dair belirtiler de tamamsa tuvalet eğitimine başlanabileceğine dikkat çeken Uzm. Klnk. Psk. Aykut, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Ortalama olarak kız çocukları 29 ay, erkek çocukları ise 30 aylıkken tuvalet eğitimine hazır hale gelir. Çocuğun bu eğitime hazır olması kadar sizin bu süreci nasıl yönettiğiniz de oldukça önemlidir. Öncelikle çocuğa tuvaleti gösterip ne işe yaradığını, artık bez kullanmayacağınızı, bu sürecin nasıl olacağını anlatabilirsiniz. Kitaplardan ve oyuncaklardan da yararlanabilirsiniz. Tuvalet eğitimi verirken belirli bir düzen izlemek çocuğun bu alışkanlığı kazanmasında faydalı olacaktır. Örneğin gündüzleri ‘Tuvalet zamanı geldi, bir bakalım’ diyerek saat başı tuvalete oturmasını sağlayabilirsiniz. Daha sonra tuvalete çıktığı zamanları not alarak diğer günlerde ona göre tuvalete oturtabilirsiniz.”

Tuvalet eğitimi sırasında çocuğu korkutmayın, zorlamayın

Tuvalet eğitimi sürecinde baskıcı ve zorlayıcı olunmaması gerektiğini hatırlatan Uzm. Klnk. Psk. Şeyma Aykut, “Örneğin çocuğa sürekli ‘Tuvaletin geldi mi?’ diye sorarsanız çocuk bu duruma direnç gösterebilir” dedi.

Tuvalet alışkanlığının bir anda kazanılamayacağını ve çocuktan çocuğa değişebileceğini anlatan Aykut, bazı çocuklarda birkaç gün süren bu eğitimin bazı çocuklarda daha fazla sürebileceğini vurguladı.

Bu süreçte ebeveynlerin sabırlı ve kararlı olması gerektiğini söyleyen Uzm. Klnk. Psk. Aykut, şu önerileri de paylaştı: “Eğitime başlamadan önce ve eğitimi verirken çocuğu hiçbir zaman korkutmamalı, zorlamamalı ve baskıcı olmamalısınız. Çok baskı ve denetleme çocuğunuzun bu dönemde takılı kalmasına, verme ve bırakmayı zorluk olarak görmesinden dolayı cimriliğe, aşırı mükemmeliyetçiliğe, bağımlı kişiliğe, tatmin olmamaya, aşırı titiz bir kişi olmasına neden olabilir. Çocuğunuzun bir birey olduğunu ilk hissettiği bu dönemde doğru yaklaşım çocuğunuzun kendine güvenen bir birey olmasını sağlayacaktır. Sizin çocuğa yaklaşımınız ve tutumunuz gelecekteki karakterinin temellerini oluşturacaktır.”