TÜİK, ücretsiz doğalgaz tüketiminin enflasyona etkisini açıkladı
Enflasyon belirlenirken belirli tüketim ürünlerinin fiyat değişiklikleri hesaplanıyor. Bu ürünlerin bulunduğu havuza “enflasyon sepeti” deniyor. Sepetteki önemli maddelerden enerji kalemlerinden birinin bir ay ücretsiz olmasının enflasyonu düşürmesi bekleniyor.
Karadeniz Sakarya Gaz Sahasında doğalgaz keşfinin ardından enerjinin karaya çıkartılmasını kutlamak için 1 ay doğalgaz ücretsiz oldu. Bir yıl boyunca da mutfakta kullanılan doğalgaz bedava olacak.
Bu karar enflasyonun mayıs ayından itibaren düşüşe neden olacak. Bir yıl sonra ise enflasyonun aynı oranda artığı görülecek.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nun (EPDK) 24 Nisan 2023-31 Mayıs 2023 fatura kullanım bedellerinin tamamının Bakanlık bütçesinden karşılanacağına yönelik kararının, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) kapsamında yer alan doğalgaz fiyatının, Mayıs 2023 dönemine ilişkin hesaplamalar yapılırken dikkate alınması gerekliliğinin ortaya çıktığını bildirdi.
TÜİK’ten, EPDK’nın 05 Mayıs 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren “Doğalgaz Tüketimine İlişkin Sistem Kullanım Bedelleri Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin Uygulanmasına Dair Usul ve Esaslar” konulu, 11835 Sayılı Kararının TÜFE’ye etkisine ilişkin açıklama yapıldı.
“Hesaplama uluslararası kuruluşlar tarafından belirlenen norm ve standartlara uygun”
Açıklamada, TÜFE kapsamında yürütülen tüm çalışmaların Avrupa Birliği İstatistik Ofisi (Eurostat) başta olmak üzere istatistik alanında fliyet gösteren diğer uluslararası kuruluşlar tarafından belirlenen norm ve standartlara uygun şekilde yapıldığı belirtilerek, şöyle dendi.
Söz konusu EPDK kararında, konut abonelerinin 24/4/2023 tarihinden 31/5/2023 tarihine kadar olan ilk fatura tahakkukları kapsamındaki sistem kullanım bedelleri ile bu sistem kullanım bedellerine tekabül eden diğer tutarların tamamının Bakanlık bütçesinden karşılanacağı belirtilmektedir. Bu kararın, TÜFE kapsamında yer alan doğalgaz fiyatının, Mayıs 2023 dönemine ilişkin hesaplamalar yapılırken dikkate alınması gerekliliği ortaya çıkmıştır.
Mayıs ayı TÜFE hesaplamalarında doğalgaz için “sıfır fiyat” yöntemi uygulanacak
Eurostat’ın 16 Aralık 2022 tarihinde bu konuya ilişkin özel bir metodolojik doküman yayınladığı kaydedilen açıklamada, şu bilgiyi paylaştı:
Eurostat ile gerçekleştirilen yazışmalar ve ilgili dokümanın incelenmesiyle, bu yıl mayıs ayı TÜFE hesaplamaları kapsamında doğalgaz için ‘sıfır fiyat’ yöntemi uygulanacaktır. Eurostat’ın bu konuda aldığı karar, TÜFE hesaplamalarında esas alınan fiyatın, tüketiciye doğrudan yansıyan fiyat olması temel prensibine dayanmaktadır..
“EPDK’nın kararı 2024 Mayıs ayına kadar yapılacak olan TÜFE hesaplamalarında dikkate alınacak”
Açıklamada, bir yıllık 25 metreküpe kadar ücretsiz olacak doğalgaz tüketimine yönelik olarak da şu ifadelere yer verildi:
İlgili EPDK kararında ayrıca, bu yıl haziran ayından itibaren konut abonelerinin 1/5/2024 tarihine kadar tahakkuk edecek her bir faturasında, 25 metreküpe kadar olan doğalgaz tüketimine ilişkin sistem kullanım bedelleriyle bu sistem kullanım bedellerine tekabül eden diğer tutarların Bakanlık bütçesinden karşılanacağı hükmü de yer almaktadır. EPDK’nın bu kararı da bu yıl haziran ayından kararın geçerlilik tarihi olan 2024 Mayıs ayına kadar yapılacak olan TÜFE hesaplamalarında dikkate alınacaktır. Bu kapsamda yine Eurostat’ın önerileri doğrultusunda EPDK’dan il ve ay bazında ortalama hanehalkı doğalgaz tüketim verileri alınarak, tüketicinin 25 metreküpün üzerindeki kullanımları için metreküp başına ödediği ortalama fiyat hesaplanacaktır.
“Doğalgazın ücretsiz olması 2023 Mayıs ayında aşağı yönlü kuvvetli bir etki yaratacak”
Açıklamada ayrıca, TÜFE kapsamında doğalgaz fiyatının hesaplanmasına dair sözü edilen uygulamaların, doğalgazın TÜFE madde sepetindeki ağırlığı da dikkate alındığında genel endeks üzerinde 2023 Mayıs ayında aşağı yönlü kuvvetli bir etki yaratacağı, ancak doğalgaz tüketim miktarının artmasına paralel olarak özellikle yıl sonuna doğru bu etkinin kuvvetli ve yukarı yönlü olacağının öngörüldüğü kaydedildi.