Süper Lig’e de geliyor! Yarı otomatik ofsayt sisteminin ardındaki teknoloji
TFF, Süper Lig’in ikinci yarısından itibaren yarı otomatik ofsayt sistemini kullanacağını açıklamıştı. Peki yarı otomatik ofsayt teknolojisinin ardında hangi teknolojiler var. Bu haberimizde, söz konusu sistemin detaylarına iniyoruz.
FIFA’nın 2022 Dünya Kupası’nda ve UEFA Şampiyonlar Ligi maçlarında kullandığı yarı otomatik ofsayt sistemi Türkiye’ye geliyor.
Türkiye Futbol Federasyonu’ndan (TFF) yapılan açıklamaya göre Süper Lig’in ikinci yarısından itibaren tüm maçlarda, yarı otomatik ofsayt sistemi kullanılacak.
Mevcut düzende VAR operatörü, kamera görüntüsüne göre manuel bir şekilde çizgi çiziyor. Çekilen çizgiye göre hangi oyuncunun önde olduğu belirleniyor.
Yarı otomatik ofsayt teknolojisi ise hareket izleme özellikli kameralar, sensörler ve yapay zeka teknolojileri sayesinde futbolcuların uzuvları dahil olmak üzere tüm vücudunu keskin bir şekilde belirliyor ve buna göre karar veriyor.
Yarı otomatik ofsayt teknolojisi, video maç görevlilerinin ve saha görevlilerinin daha hızlı, daha tekrarlanabilir ve daha doğru ofsayt kararları vermelerine yardımcı olacak.
Yarı otomatik ofsayt teknolojisi nasıl çalışıyor
Yeni teknoloji, topu izlemek için stadyumun çatısının altına monte edilmiş 12 özel izleme kamerasını ve her bir oyuncunun sahadaki kesin konumunu saniyede 50 kez hesaplayan 29’a kadar veri noktasını kullanıyor.
Toplanan 29 veri noktası, ofsayt kararlarının verilmesiyle ilgili tüm uzuvları ve parametreleri içeriyor.
Katar 2022 resmi maç topu Al Rihla, topun içine yerleştirilen bir atalet ölçüm birimi (IMU) sensörüyle sıkı ofsayt olaylarının tespiti için hayati bir unsur daha sağlamıştı.
Topun merkezine konumlandırılan bu sensör, top verilerini saniyede 500 kez video merkezine göndererek vuruş noktasının çok hassas bir şekilde tespit edilmesini sağlamıştı.
Uzuv ve top izleme verilerini birleştiren ve yapay zekadan güç alan yeni teknoloji, top o anda ofsayt pozisyonunda olan bir hücum oyuncusu tarafından alındığında, video operasyon odasındaki video maç görevlilerine otomatik ofsayt uyarısı sağlıyor.
Video maçı görevlileri, saha hakemini bilgilendirmeden önce, otomatik olarak seçilen vuruş noktasını ve oyuncuların uzuvlarının pozisyonlarına dayalı olarak otomatik olarak oluşturulan ofsayt çizgisini manuel olarak kontrol ediyor ve bu kararı doğruluyor.
Karar sahada hakem tarafından onaylandıktan sonra, kararı vermek için kullanılan konumsal veri noktalarının aynısı, topun oynandığı andaki oyuncuların uzuvlarının konumunu mükemmel bir şekilde detaylandıran bir 3 boyutlu animasyona dönüştürülüyor.
Ofsayt durumuna karşı her zaman mümkün olan en iyi perspektifleri gösterecek olan bu 3D animasyon, daha sonra stadyumdaki dev ekranlarda gösterilerek, tüm seyircilerin en net şekilde bilgilendirilmesi sağlanıyor.
Nasıl test edildi
Yarı otomatik ofsayt sistemi her ne kadar ilk olarak 2022 Dünya Kupası’nda kullanılsa da testler yıllar önce başladı.
2019 yılında denemeleri başlayan sistem, koronavirüs salgını nedeniyle birkaç yıl gecikti. FIFA, 2021 yılında Arap Kupası’nda ve Dünya Kulüpler Kupası’nda bu sistemi test etti.,
Bu maçlar sırasında yeni teknoloji, video maç görevlilerinin daha kısa sürede daha doğru ve tekrarlanabilir ofsayt kararları vermelerine yardımcı olarak onlara destek oldu.
Yarı otomatik ofsayt teknolojisi ile ilgili merak edilenler
Yarı otomatik ofsayt teknolojisi neden karar vermek için daha az zaman gerektiriyor?:
Dünya genelinde VAR’ın ofsayt kontrolü ortalama 70 saniye sürüyor. Video maç görevlileri ekibi, doğru vuruş noktasını seçmek ve ofsayt çizgisini manuel olarak çizmek yerine, yarı otomatik ofsayt teknolojisini kullanarak yalnızca birkaç saniyede pozisyonu çözebiliyor.
Ancak karmaşık olaylar veya aynı anda meydana gelen birden fazla olay, durumun daha kapsamlı bir şekilde incelenmesini gerektirebilir.
Video görevlileri önerilen vuruş noktası veya ofsayt çizgisi konusunda anlaşamazlarsa ne olur?
Video görevlileri sistem tarafından önerilen vuruş noktası ve/veya ofsayt çizgisini kabul etmezlerse, vuruş noktasını manuel olarak seçebilir ve ofsayt çizgisini çizmek için mevcut araçları kullanabiliyorlar.
Yarı otomatik ofsayt teknolojisi, tüm ofsayt kararlarında video görevlilerini destekleyebilir mi?
Yeni teknoloji, topun bir takım arkadaşı tarafından oynandığı anda ofsayt pozisyonunda olan bir hücum oyuncusu tarafından karşılanması durumunda, video maçı görevlilerine ofsayt kararı verme sürecinde destek olabiliyor.
Diğer tüm ofsayt olaylarında karar verme sürecinde herhangi bir değişiklik olmuyor ve karar vermek hakeme kalıyor.
Bu teknoloji doğru kararlar verebiliyor mu?
Üç yıllık test aşamasında toplanan test sonuçlarına göre, yarı otomatik ofsayt teknolojisi şu anda video maç görevlilerinin kullanabileceği en doğru ofsayt destek sistemidir.
Ayrıca sistem, özellikle omuzun veya kolun üst kısmının ofsayt çizgisini belirlediği durumlarda ofsayt çizgilerinin yerleştirilmesinde tutarlılık sağlar.
Ofsayt sırasında toptan alınan bilgiler nasıl kullanılıyor?
Ofsayt kararının iki kare arasında farklı olduğu çok ince ofsayt durumlarında, video maçı görevlileri topun içindeki sensörden gelen atalet ölçüm birimi verilerini kullanarak topun oynandığı andaki ilk dokunuşu tam olarak kontrol ediyor ve ardından ofsayt kararını belirliyor.