Samsun haber! Zmo Samsun Şubesi: “Bafra Meyve-Sebze Hali Yeri İçin Ova Dışında Alternatif Alan Araştırılmalı”

MEHMET REBİİ ÖZDEMİR

Zirt Mühendisleri Odası Samsun Şube Başkan Yardımcısı Hava Bayzat, Samsun’un Bafra ilçesinde yapılması planlanan meyve-sebze halinin yeriyle ilgili davanın devam ettiğini belirterek, ilgili yönetmelik ve kanunlar gereği yer seçimi yapılırken öncelikle ova sınırları dışında olmak üzere alternatif alanların belirlenmesi gerektiğini belirtti. Mahkemenin alternatif alan için karar verinceye kadar inşta başlanmaması çağrısı yapan Bayzat, “Aksi taktirde hal binası inştının başlaması durumunda başta verimli arazilerin yok olması gibi telafisi mümkün olmayan sonuçlar doğacaktır” dedi.

Zirt Mühendisleri Odası Samsun Şube Başkan Yardımcısı Hava Bayzat, Bafra’ya yapılması planlanan meyve-sebze haliyle ilgili açıklama yaptı. Bayzat, “Son günlerde yerel basında Samsun Bafra Ovası’na yapılacak meyve ve sebze halinin yapımının kesinleştiği yönüne haberler yer almaktadır. Bu haberin dayanağı olarak da Samsun 3.İdare Mahkemesi’nin vermiş olduğu yürütmeyi durdurma kararının Samsun Bölge İdare Mahkemesi tarafından iptal edilmesi gösterilmektedir” dedi.

“BÜYÜK OVALARDA BULUNAN TARIM ARAZİLERİ HİÇBİR SURETTE AMACI DIŞINDA KULLANILAMAZ”

Bayzat, şöyle devam etti:

“Öncelikle şunu belirtmek isteriz ki, Samsun Bölge İdare Mahkemesi’nin iptal gerekçesi, Samsun 3.İdare Mahkemesi’nin almış olduğu yürütmeyi durdurma kararını 5403 saylı Toprak Koruma ve Arazi Kullanım Kanunu’nun 13. maddesine dayandırmasıdır. Samsun Bölge İdare Mahkemesi kararında tarım dışı kullanım izni verilen taşınmazların büyük ova koruma sınırı içinde yer aldığı ve büyük ova sınırı içindeki taşınmazların tarım dışı kullanımına ilişkin ilke ve ölçütlerin 5403 sayılı Kanun’un 13.maddesinde değil, 14.maddesinde düzenlendiğini belirterek 3.İdare Mahkemesi kararının gerekçesini yerinde görmeyerek yürütmeyi durdurma kararını bozmuştur. 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu’nun 14. maddesinde;

‘Tarımsal üretim potansiyeli yüksek, erozyon, kirlenme, amaç dışı veya yanlış kullanımlar gibi çeşitli nedenlerle toprak kaybı ve arazi bozulmalarının hızlı geliştiği ovalar; kurul veya kurulların görüşü alınarak, Cumhurbaşkanı kararı ile büyük ova koruma alanı olarak belirlenir. Büyük ovalardaki koruma ve geliştirme amaçlı tarımsal altyapı projeleri ve arazi kullanım planları, kurul veya kurulların görüşleri dikkate alınarak, Bakanlık ve valilikler tarafından öncelikle hazırlanır veya hazırlattırılır. Büyük ovalarda bulunan tarım arazileri hiçbir surette amacı dışında kullanılamaz. Ancak alternatif alan bulunmaması, kurul veya kurullarca uygun görüş bildirilmesi şartıyla; 1-a) Tarımsal amaçlı yapılar, 2-b) Bakanlık ve talebin ilgili olduğu Bakanlıkça ortaklaşa kamu yararı kararı alınmış fliyetler, için tarım dışı kullanımlara Bakanlıkça izin verilebilir’ hükmü yer almaktadır.

“BAFRA SEBZE VE MEYVE HALİ YERİNİN TARIM VE ORMAN BAKANLIĞI TARAFINDAN TARIM DIŞI KULLANIM KARARININ İPTALİ VE KARARIN YÜRÜTMESİNİN DURDURULMASI İSTEMLİ DAVA DEVAM ETMEKTEDİR”

5403 sayılı kanun uyarınca hazırlanan ve 09.12.2017 günlü, 30265 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Tarım Arazilerinin Korunması, Kullanılması ve Planlanmasına Dair Yönetmeliğin “Büyük Ovaların Belirlenmesi ve Uygulamalar” başlıklı Beşinci Bölümünde yer alan “Büyük ovalarda tarım arazilerinin amaç dışı kullanımı” başlıklı 19.maddesinin 6. fıkrasında; “Amaç dışı kullanım talebinin ilgili olduğu bakanlık, yapılacak olan fliyetle ilgili kamu yararı kararını Bakanlığa gönderir ve Bakanlık aynı doğrultuda kamu yararı kararı alırsa ortaklaşa kamu yararı kararı alınmış sayılır” kuralına yer verilmiş, aynı maddenin 9.fıkrasında ise;

‘Tarımsal amaçlı veya tarım dışı amaçlı kullanım talebinin öncelikle ova sınırları dışındaki alanlardan karşılanması esastır. Talebin büyük ova koruma alanı dışından karşılanamaması durumunda, alternatif alanlar öncelikle büyük ova sınırları içerisinde kalan planlı alanlardan (yerleşim, sanayi, turizm ve benzeri), tarım dışı alanlardan veya tarımsal üretim potansiyeli düşük alanlardan karşılanır’ kuralı getirilmiştir. Bafra ovası içerisinde yer alan Bafra sebze ve meyve hali yerinin Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından tarım dışı kullanım kararının iptali ve kararın yürütmesinin durdurulması istemli dava devam etmektedir.

“BAFRA SEBZE VE MEYVE HALİ YER SEÇİMİ YAPILIRKEN ÖNCELİKLE OVA SINIRLARI DIŞINDA OLMAK ÜZERE ALTERNATİF ALANLARIN BELİRLENMESİ GEREKMEKTEDİR”

Yukarıda açıklanan kanun ve yönetmelik maddelerine göre, Bafra Sebze ve Meyve Hali yer seçimi yapılırken öncelikle ova sınırları dışında olmak üzere alternatif alanların belirlenmesi gerekmektedir. 3. İdare Mahkemesi bozma kararından sonra davalı kurumlardan alternatif alan araştırması yapılıp yapılmadığını ve bu işlemlerle ilgili bütün evrakların dosya kapsamına gönderilmesini istemiştir.  Alternatif alan araştırması ile ilgili evrakların mahkemeye ulaşmasından sonra, konunun uzmanı bilirkişiler marifetiyle mahallinde keşif yapılarak düzenlenecek rapora göre mahkemece yürütmeyi durdurma kararı yeniden değerlendirilecektir.

“HAL BİNASI İNŞTININ BAŞLAMASI DURUMUNDA BAŞTA VERİMLİ ARAZİLERİN YOK OLMASI GİBİ TELAFİSİ MÜMKÜN OLMAYAN SONUÇLAR DOĞACAKTIR”

Bafra Meyve ve Sebze Hali yeri ile ilgili işlem yapan Bafra Belediyesi ve Samsun Büyükşehir Belediyesi’nce öncelikle ova sınırları dışında olmak üzere alternatif alan araştırması yapıp yapmadıklarının belirlenmesi mahkemenin inceleme aşamasında olması nedeniyle, mahkemenin alternatif alan incelemesini bitirerek karar vermesine kadar hal binası yerinde inşt fliyetlerine başlanılmaması gerekmektedir. Aksi taktirde hal binası inştının başlaması durumunda başta verimli arazilerin yok olması gibi telafisi mümkün olmayan sonuçlar doğacaktır.”