Avrupa’da doğalgaz fiyatları tekrar yükseldi
Ana doğalgaz tedarikçileriyle yaşanan siyasi çatışmalar ve jeopolitik gelişmeler, Avrupa gaz fiyatlarını etkilemeye devam ediyor.
Rusya-Ukrayna savaşı ile birlikte Avrupa’da doğalgaza erişim sorunu ve fiyat artışı yaşandı.
Avrupa, altığı tüm kararlar ve tedbirlere rağmen halen doğalgaz temini noktasında tedirgin.
Avrupa gaz fiyatlarında dalgalı seyrin bir süre daha devam etmesini bekleyen uzmanlar, Avrupa’nın gaz depolarındaki yüksek doluluk oranlarına rağmen fiyatlar ve arz-talep dengesi açısından asıl belirleyici etkenin tüketim olacağını belirtiyor.
Savaş, Avrupa’nın doğalgaz stratejisini kökten etkiledi
Avrupa gaz piyasasındaki dinamikler, yaklaşık iki yıldır süren enerji krizi nedeniyle neredeyse tamamen değişti.
Ekonomilerin koronavirüs salgınının ardından toparlanmaya başlamasıyla ortaya çıkan arz-talep dengesizliği, Rusya’nın Ukrayna’da başlattığı savaşın gaz tedarikine etkileriyle enerji krizine dönüştü.
Avrupa, Rusya’dan gaz ithalatını azaltıyor
Avrupa, en büyük gaz tedarikçisi Rusya’dan ithalatını azaltmak üzere adımlar atarken, Rusya da yaptırımlara karşılık kıtaya gaz arzını büyük ölçüde kıstı.
Avrupa Birliği (AB), Rus petrol ve kömürüne ambargo uygularken doğalgaza uygulamadı ancak tüm Rus fosil yakıt tedarikini 2027 itibarıyla sonlandırmayı thhüt etti.
Araştırma kuruluşu Bruegel’in verilerine göre, ambargo uygulanmasa da AB’nin Rusya’dan boru hatlarıyla gaz tedariki Mart 2022-Mart 2023 döneminde yüzde 78 azaldı.
AB’nin Rusya’dan LNG ithalatı yüzde 25 azaldı
Bu dönemde, AB’nin Rusya’dan sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) ithalatı ise yüzde 25 geriledi.
Doğalgaz fiyatı Ağustos 2022’de 300 euroyu aşmıştı
Enerji krizinin başından itibaren artan gaz fiyatları, savaşın ardından hızla yükselmeye devam etti ve Ağustos 2022, megavatst başı gaz fiyatının 300 euroyu aşarak rekor kırdığı tarih olarak kayıtlara geçti.
Fiyatlar, son iki ayın en yüksek seviyesinde
Zirveyi gören fiyatlar bu tarihten itibaren düşüş eğilimine girse de enerji krizi öncesi seviyesine dönmedi. Avrupa’da, temmuzda megavatst başı 27 euronun altını gören gaz fiyatlarında, yaklaşık üç haftadır yeni bir ralli yaşanıyor.
Dünyanın en büyük LNG ihracatçısı Avustralya’daki LNG tesislerinde, çalışanların daha iyi çalışma ve ücret koşulları talebiyle greve gitme planları ve müzakerelerde bir sonuca varılamamış olması, gaz piyasalarında riskin fiyatlanmasına yol açıyor.
Fiyatlar, 21 Ağustos’ta megavatst başı 40,7 euroya çıktı
Küresel LNG ticaretinin yüzde 10’unu oluşturan üç tesiste grev nedeniyle kesinti yaşanma ihtimali, Avrupa’da gaz fiyatlarında yüzde 30 artışa yol açtı. Fiyatlar, 21 Ağustos’ta megavatst başı 40,7 avroya çıkarak son iki ayın en yüksek seviyesini gördü.
Avustralya’nın Avrupa’ya doğrudan LNG tedariki kısıtlı olmasına rağmen Avrupa’nın artan LNG bağımlılığı, küresel piyasalarda oluşan arz endişelerinden doğrudan etkilenmesine yol açıyor.
Soğuk hava ve arz kesintileri, geçici fiyat artışlarına yol açabilir
Uzmanlara göre, Avrupa’da gaz fiyatları bir süre daha dalgalı seyrini sürdürecek ve Avrupa gaz piyasasında tedarikten ziyade talep daha belirgin bir rol oynayacak.
“Avrupa’da gaz fiyatları şu an için oynak kalmaya devam edecek”
Fitch Ratings Petrol ve Gaz Kıdemli Direktörü Dmitry Marinchenko, Avrupa’nın, daha önce ana tedarikçisi olan Rusya’dan sınırlı doğalgaz sağlayabildiğini belirterek, “Avrupa’da gaz fiyatları şu an için oynak kalmaya devam edecek. Kıtada gaz depolarında doluluk oranı şu anda yüksek olsa da soğuk hava veya arz kesintileri geçici olarak fiyat artışlarına neden olabilir.” dedi.