Vücut ısısı hakkında bilmeniz gereken 11 etkileyici gerçek

1-Normal vücut sıcaklığı nedir?

Ortalama normal vücut ısısı genellikle 36.5 olarak kabul edilir. Normal vücut sıcaklığı ise 36 santigrat derece ile 37.2 santigrat derece arasında değişebilir. Ancak sizin ortalama vücut sıcaklığınız biraz daha yüksek veya daha düşük olabilir.

Vücudumuz çevresel koşullara yanıt olarak her zaman vücut ısısını duruma adapte eder. Örneğin egzersiz yaptığınızda vücut ısınız artar. Mayo Clinic’e göre ateşinizi bir termometre ile kontrol ederseniz vücut ısınızın öğleden sonra ve akşam saatlerinde sabah uyandığınız andakinden daha yüksek olduğunu görürsünüz.

2-Ateş nedir?

Ateş, vücut sıcaklığınızdaki geçici bir artıştır ve genellikle hastalıktan kaynaklanır. 38 santigrat derece üzerindeki rektal (makat), kulak veya alın sıcaklığı genellikle ateşi gösterir. Ateş, genellikle birkaç gün içinde azalır. Ateşi olan bir kişide titreme, terleme, baş ağrısı, kas ağrıları, iştah kaybı, sinirlilik gibi belirtiler baş gösterebilir.

3-Ateş, enfeksiyon ile mücadele etmenize yardımcı olabilir

Çoğu insan ateşten korkar ama bazen hastalıkla verdiğiniz mücadelede önemli bir güce sahiptir. Asetaminofen veya ibuprofen etken maddeli birtakım ilaçlar ile ateşinizi düşürebilirsiniz ancak bazen bu yola başvurmamak sizin için en iyisi olabilir.

Bunun nedeni, ateşin vücudunuzun enfeksiyonlarla savaşmasına yardımcı olmada önemli bir rol oynamasıdır. Yine de doktorunuz zatürre veya boğaz ağrısı gibi bakteriyel bir enfeksiyondan şüphelenirse ateşinizi düşürmek için antibiyotik reçete edebilir. Bu konuda işin uzmanına kulak verin.

4-Koronavirüs için hangi vücut sıcaklığını dikkate almalısınız?

Ateş, koronavirüsün neden olduğu Kovid-19 hastalığının belirtilerinden biridir. Düşük vücut ısısı ise Kovid-19’un bir belirtisi değildir. Korona olduğunuzu düşünüyorsanız ateşinizin olup olmadığını anlamak için günde 2 kez ölçüm yapabilirsiniz. Eğer vücut ısınız 38 santigrat derecenin üzerindeyse ve başka belirtiler de ortaya çıkmaya başlamışsa size en yakın sağlık kuruluşuna başvurun.

5-Vücut ısımız yaşlandıkça düşer

En sıcak yaz günlerinde bile üşüyorsanız bunun sebebi yaşınız olabilir. Araştırmalar yaşlandıkça vücut ısımızın bir miktar düştüğünü gösteriyor. Bu nedenle yaşlıların gençlere göre daha düşük vücut sıcaklıklarında bile ateşleri olabileceklerini akıldan çıkarmamakta fayda var.

6-Erkekler ve kadınlar farklı vücut sıcaklıklarına sahiptir

ABD’deki Utah Üniversitesi’nden araştırmacılar, kadınların vücut sıcaklığının erkeklerden ortalama 0,4 santigrat derece daha yüksek olduğunu ortaya koydu. Ancak buna rağmen kadınların elleri erkeklerden yaklaşık 2 santigrat derece daha soğuktur.

7-Takacağınız bir şapka vücut ısınızı korumanızı sağlar ama…

Annenizin size dışarısı soğukken kafanızı örterek ya da bere takarak evden çıkmanızı söylediğini hatırlıyor musunuz? Bunun sebebi vücut ısınızın çoğunu kafanızdan kaybedeceğinizin düşünülmesidir. Ancak BMJ Global Health dergisinde yayınlanan bir makaleye göre, bu tavsiye aslında tamamen doğru değil!

Çalışmalar, ısı kaybı söz konusu olduğunda baş bölümünüzün çok da büyük bir öneme sahip olmadığını ortaya koyuyor. Aslında vücudunu hangi kısmı açıkta kalırsa kalsın ısı kaybeder ve buna bağlı olarak da vücut sıcaklığınız düşer.

8-Yalan söylemek, burnunuzun soğumasına yol açar

Yalan söylemek, burnunuzun uzamasına değil ama daha soğumasına yol açabilir. İspanya’daki Grenada Üniversitesi’nden araştırmacılar, bu durumu masal ile örtüşmemesine rağmen “Pinokyo etkisi” olarak adlandırdılar.

2018’de yayımlanan bir çalışma da yalan söylemenin yarattığı kaygının, burun sıcaklığının düşmesine ve alın çevresindeki ısının artmasına neden olduğunu gösterdi. Bu durum, termal kameralarla da ispatlandı.

9-Kırmızı biber metabolik ısınızın artmasını sağlar

Yemeklerinizde baharat kullanmaktan hoşlanıyorsanız bu, vücut ısınızı ve metabolizma hızınızı artırabilir. Physiology and Behavior’da yayınlanan bir çalışmada, katılımcıların yemeklerine yaklaşık 1 gram kırmızı biber eklemesi istendi. Sonuç olarak katılımcıların metabolik ısıları yükseldi ancak ten sıcaklıkları daha düşüktü.

Araştırmacılar, artan bu iç ısının kilo kontrolünde etkili bir güce sahip olduğunu düşünüyorlar. Özellikle daha önce baharatlı yiyecekler tüketmeyenlerin kırmızı bibere başvurmasının da etkili olabileceği konusunda hemfikirler.

10-Vücut sıcaklığını düşürmek hayata döndürebilir

Terapötik hipotermi, bazen kalbi duran kişilerde kullanılan bir tedavi türüdür. Kalp tekrar atmaya başladığında, uzmanlar hastanın vücut sıcaklığını yaklaşık 31 ila 33 santigrat dereceye düşürmek için soğutma cihazları kullanır. Kalp durmasından hemen sonra vücut sıcaklığını düşürmek beyindeki hasarı azaltabilir ve kişinin hayata dönme şansını artırabilir.

11-Vücut sıcaklığı ölüm zamanını belirlemek için kullanılır

İnsanlar öldükten sonra artık vücut ısısı üretmezler ve vücut yavaş yavaş soğur. Bu sürece algor mortis (Latince “ölümün soğukluğu”) denir. Algor mortis, bir kişinin cesedi bulunduktan sonra ne kadar süredir ölü olduğunu tahmin etmek için adli araştırmalarda kullanılmıştır. Ancak çeşitli faktörler vücut ısısını etkilediği için tamamen güvenilir veya doğru bir teknik değildir.