14 Mayıs seçimleri öncesinde HDP’nin kanlı 6-7 Ekim olayları yeniden gündemde

Türkiye, tarihi 14 Mayıs seçimlerine gidiyor.

Seçime 6 gün kala heyecan artarken gündemdeki en önemli konu CHP-HDP birlikteliği.

Seçimden önceki bu son süreçte bu beraberlik akıllara HDP’nin ülkeyi soktuğu çatışma ortamlarını hatırlara getiriyor.

HDP’nin 6-7 Ekim olayları

Bunlardan en önemlisi de 2014’teki 6-7 Ekim olayları.

HDP o dönemde Kobani’deki PKK-YPG’lilere destek için Türkiye’deki terör sempatizanlarını sokağa çıkarmıştı.

HDP Merkez Yürütme Kurulu tarafından 6 Ekim 2014’te yapılan açıklamanın ardından terör örgütü YPG/PKK yandaşlarının Aynularab (Kobani) bahanesiyle 35 ilde gerçekleştirdiği şiddet olaylarında, 2 polis şehit oldu.

Diyarbakır’da Kurban Bayramı dolayısıyla yoksullara kurban eti dağıtan Yasin Börü ve üç arkadaşının da aralarında bulunduğu 31 kişi hayatını kaybetti, 221 vatandaş ile 139 polis yaralandı.

Devlete 300 milyon dolar zarar

Terör örgütü yandaşlarının saldırıları sonucu çok sayıda ev ve iş yeri ile okul, Kur’an kursu, kültür merkezi, müze ve yurt binasında hasar oluştu, olaylar nedeniyle zarar gören esnafa devlet tarafından yaklaşık 50 milyon liralık ödenek sağlanırken, şiddet eylemlerinin devlete maliyeti 300 milyon liranın üzerinde oldu.

Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde sağlanan huzur ve güven ortamına büyük zarar veren şiddet eylemleri, can ve mal kayıplarının yanı sıra bölgenin ekonomisine, turizmine ve sosyal hayatına da büyük darbe vurdu.

Diyarbakır’da 12 kişi hayatını kaybetti

Diyarbakır’da yaşanan saldırılarda Yasin Börü ve arkadaşlarının da aralarında bulunduğu 12 kişi hayatını kaybetti, 65 vatandaş ile 14 güvenlik görevlisi yaralandı.

Kentte 144 özel bina ve iş yeri, 16 kamu binası, 6 av bayisi, 17 özel ve kamu bankası, 4 okul, bir müze, 88 özel araç, 40 kamu aracı, bir parti binası ve 36 MOBESE kamerası zarar gördü. Gözaltına alınan 189 kişiden 45’i tutuklandı.

Yasin Börü’nin katli

İhtiyaç sahiplerine Kurban Bayramı’nda et dağıtmak isteyen Yasin Börü ve üç arkadaşı, bir grubun silah, taş, sopa ve kesici aletli saldırısına uğramaları sonucu sığındıkları binanın üçüncü katında linç edildi.

DEAŞ üyesi oldukları iddiasıyla binadan atılan gençlerin cesedine işkence yapıldı, ayrıca 16 yaşındaki Börü’nün üzerinden arabayla geçildi, Ahmet Dakak’ın başı taşla ezildi.

Cesetleri yakılan ve tanınmayacak hale gelen çocuklar, aileleri tarafından güçlükle teşhis edilebildi. Olaylardan şans eseri yaralı kurtulan ve arkadaşlarının vahşice öldürülmesine tanıklık ettiği için psikolojisi bozulan Yusuf Er, Diyarbakır dışındaki bir hastanede tedavi gördü.

201 eğitim kurumu hasar gördü

Tunceli’de 2, Mersin’de 3, Diyarbakır’da 34, Şırnak’ta 13, Batman’da 4, Şanlıurfa’da 19, Bitlis’te 8, Bursa’da 2, Mardin’de 36, Muş’ta 6, İstanbul’da 11, Bingöl’de 2, Hakkari’de 28, Siirt’te 13, Van’da 18, Gaziantep ve Adıyaman’da birer okulda terör örgütü yandaşlarının saldırıları nedeniyle hasar meydana geldi.

Tahribata uğrayan okullar ve kamu binaları, devletin sağladığı imkanlarla onarılarak kısa sürede hizmete açıldı.

Tarihi eserleri ateşe verdiler

Diyarbakır’da düzenlenen izinsiz gösterilerde PKK’lı teröristlerce yakılan ve kullanılamaz hale getirilen Ziya Gökalp Müzesi, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) arasında imzalanan protokolle restore edildi.

TÜRSAB sponsorluğunda 1 milyon 814 bin lira bütçe ile 2016 yılında restorasyon çalışmaları tamamlanan müze binası, teşhir için son teknoloji ile donatılmış şekilde Bakanlığa teslim edildi.

Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından teşhir ve tanzim için 1 milyon 490 bin lira harcanan müze, yürütülen çalışmalarla yeniden ziyaretçilerini ağırlıyor.

386 kişi tutuklandı

Olaylara ilişkin 1600’ü aşkın şüpheli hakkında soruşturma başlatılırken, gözaltına alınan 894 şüpheliden 386’sı tutuklandı, 244’ü hakkında adli kontrol kararı verildi.

Diyarbakır’da esnafa 235 bin liralık ödeme

Diyarbakır’da olaylarda zarar gören 73 esnafa, Diyarbakır Valiliği tarafından 234 bin 997 lira ödeme yapıldı.

Hayatını kaybeden 8 kişi için yapılan başvurudan çatışmalı ortamda zarar gören, yakınlarını kaybeden, alıkonulduğu için iş kaybı yaşayan 7 vatandaşın mağduriyeti, Terör ve Terörle Mücadeleden Doğan Zararların Karşılanması Hakkında Kanun kapsamında tazmin edildi. Komisyon tarafından, aralarında Yasin Börü’nün de yer aldığı 6 kişinin ailesine 170 bin lirayı bulan tazminat ödendi.

Olaylardan en çok etkilenen iller

Daha çok Doğu illerinde yaşanan olaylarda il il can kaybı ve zararlar şöyle:

Gaziantep

Gaziantep’te 5 kişinin hayatını kaybettiği, 4’ü polis 42 kişinin yaralandığı olaylarda, aralarında polis merkezinin de bulunduğu 12 kamu binası, 5 okul, 5 ev, 44 iş yeri, 77 araca yaklaşık 1 milyon liralık zarar verildiği tespit edildi.

Van

Van’da 170 araç, 20 okul, 5 dini müessese, 40 kamu binası ve 523 iş yeri büyük hasar gördü. Başbakanlık tarafından gönderilen ödenekler, zarar gören vatandaşların hesaplarına aktarıldı. Hasara uğrayan kamu binaları, okullar, dernek binaları ve Kur’an kursları da baştan sona yenilenerek hizmete açıldı.

Siirt

5 sivilin hayatını kaybettiği, 17 sivil ile 20 emniyet mensubunun yaralandığı Siirt’te, valilik bünyesinde oluşturulan hasar tespit komisyonu raporuna göre, gözaltına alınan 69 kişiden 16’sı tutuklandı.

Kamuya ait ilk ve orta dereceli 12 okul, kütüphane, halk eğitim merkezi, 4 sağlık merkezi, bir acil sağlık istasyonu ve erkek öğrenci yetiştirme yurdu yakılarak kullanılamaz hale getirildi.

Batman

Batman’daki saldırılarda bir kişi hayatını kaybetti, 56 kişi yaralandı, güvenlik güçlerince gözaltına alınan 105 kişiden 32’si tutuklandı. Olaylarda 6 kamu binası, 15 özel banka ve ATM, iki siyasi parti binası, 62 resmi ve özel araç, 91 iş yeri ve 5 evde hasar meydana geldi.

Mardin

Mardin’de 6 kişi yaşamını yitirdi, 29 sivil ile 22 polis yaralandı, 14 otomobil, 69 polis aracı, kaymakamlık binaları, emniyet binaları, 36 okul, 6 siyasi parti ve 69 bina zarar gördü. Gözaltına alınan 311 kişiden 108’i tutuklandı.

Şırnak

30 kişinin yaralandığı Şırnak’ın Cizre ilçesinde, ateşe verilmesi sonucu tahrip olan 13 okul ile yağmalanan 2 özel öğrenci yurdu, Valilik tarafından kısa sürede onarıldı.

Çıkan olaylardan sonra yaraları devlet sardı: 50 milyon ödenek

Dönemin Başbakanlığı tarafından illere gönderilen ödeneklerle vatandaşların ve esnafın zararı giderildi. Olaylarda tahribata uğrayan yerler, devletin sağladığı imkanlarla onarıldı.

Van’da 22 milyon 469 bin, Diyarbakır’da 234 bin 997, Muş’ta 3 milyon 550 bin, Mardin’de 5 milyon 180 bin, Batman’da 4 milyon ve Tunceli’de 618 bin lira olmak üzere olayların yaşandığı illerdeki zarar gören esnafa yaklaşık 50 milyon lira tutarında ödenek aktarıldı.

386 sanık tutuklandı

Olaylar sırasında 37 “nitelikli adam öldürme”, 29 “adam öldürmeye teşebbüs”, 3 bin 777 “mala zarar verme”, 25 “alıkoyma”, 395 “hırsızlık”, 15 “yağma”, 308 “iş yeri ve konut dokunulmazlığını ihlal”, 13 “Türk bayrağını yakma”, 7 “Atatürk’ü Koruma Kanunu’na muhalefet” suçu işlendi.

Olaylara ilişkin 1600’ü aşkın şüpheli hakkında soruşturma başlatılırken, gözaltına alınan 894 şüpheliden 386’sı tutuklandı, 244’ü hakkında adli kontrol kararı verildi.

15 sanığa ağırlaştırılmış müebbet

Yargıtay 16. Ceza Dairesi’nin bozma ilamında, Yasin Börü’nün olay tarihinde 18 yaşından küçük olduğuna dikkat çekilerek, “canavarca hisle öldürmek” suçundan mahkum edilen sanıkların bu suçu “çocuğa karşı” işlediğinin de değerlendirilmesi gerektiği belirtildi.

Yeniden görülen davada, 15 sanık birer kez ağırlaştırılmış müebbet, olay tarihinde 18 yaşından küçük 3 kişi ise 23’er yıl hapis cezasına çarptırıldı. Bir sanık ise beraat etti.

Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ tutuklandı

Ankara Cumhuriyet Başsavcılığının 6-7 Ekim 2014’teki Kobani bahanesiyle düzenlenen izinsiz gösterilere ilişkin soruşturması kapsamında 20 Eylül 2019’da eski HDP Eş Genel Başkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ Şenoğlu’nun tutuklanmalarına karar verildi.

Soruşturma kapsamında, 25 Eylül 2020’de eski HDP milletvekillerinin de bulunduğu 82 zanlı hakkında gözaltı kararı çıkartıldı. 7 ilde düzenlenen operasyonda terörle mücadele ekiplerince 20 zanlı yakalandı.

108 sanığın yargılanmasına devam ediliyor

Eylemlere ilişkin Demirtaş ve Yüksekdağ ile terör örgütü PKK’nın sözde üst düzey yöneticilerinin aralarında bulunduğu bazıları firari 108 sanığın yargılanmasına Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam ediliyor.

Sanıkların ülke genelindeki bütün eylemlerden sorumlu tutulduğu iddianamede, sanıkların tamamının 38’er kez ağırlaştırılmış müebbet hapis ve süreli hapis cezasına çarptırılması isteniyor.