Son dakika: NATO’ya yeni üyelik konusunda Türkiye’nin tavrını çok net belirtti: Garanti istiyoruz

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu çatısı altında ilk kez gerçekleştirilecek olan Uluslararası Göç Gözden Geçirme Forumu’na katılmak üzere geldiği ABD’nin New York’ta temaslarına devam ediyor. Çavuşoğlu, İtalya Dışişleri Bakanı Luigi Di Maio ve BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ile görüşmesinin ardından ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile bir araya geldi.

KRİTİK GÖRÜŞME SONRASI AÇIKLAMALAR

Çavuşoğlu toplantıyı şöyle değerlendirdi; “Biraz önce Antony Blinken ile Stratejik Mekanizmasının bakanlar düzeyinde ilk toplantısını gerçekleştirdik. Toplantıya geçmeden önce basına kısa demeçler de verdik, belki takip etmişsinizdir. İkili ilişkilerimizle ilgili konuları ele aldık. Başta ticaret hacmimizin 100 milyar dolar hedefine ulaşması için atmamız gereken adımlar ve bazı ürünler üzerinde kısıtlamalar var, ilave vergiler var, gümrük vergileri, onların kaldırılması gibi. Geçen sene yaklaşık 28 milyar dolara ulaştık pandemiye rağmen, bu önemli bir rakam. Bu, 100 milyar dolar hedefimize ulaşmak için bizleri daha da umutlandırdı. Diğer taraftan savunma sanayi ürünlerinin Türkiye’ye verilmesi, F16 konusunda gündeme getirdik. Enerji iş birliğimizin önemini vurguladık. Ukrayna’daki durum, Ermenistan ile normalleşme, Güney Kafkasya’daki durum, yine Suriye, Libya ve diğer bölgesel konuları da ele aldık. Ukrayna’da devam eden savaşın bir an önce sonlandırılması gerektiğini ve Ukrayna’nın da beklentisi olan güvenlik garantileri konusunda potansiyel garantör ülkeler olarak çalışmaları koordine etmemiz gerektiğini de vurguladık. Afganistan’daki durumun etkileri ortada dolayısıyla birçok bölgesel konuları değerlendirme imkanımız oldu. Blinken, Türkiye’nin güvenlik endişelerinin giderilmesi için gerekli mesajları vereceğini söyledi. Türkiye’nin güvenlik endişeleri sözle değil uygulamada giderilmeli. Verecekleri garantilerden emin olmak istiyoruz. Türkiye ile işbirliğinin önemi anlaşılmış oldu.

“POZİTİF BİR GÖRÜŞME OLDU”

“Finlandiya ve İsveç’in NATO’ya adaylık için başvurularında hem basına verdiğimiz demeçte gündeme getirdik hem de toplantıda ele aldık. Halkbank davası var biliyorsunuz. Bize göre tamamen siyasi motifli bir davadır. Diğer taraftan ABD’nin özellikle Suriye’nin kuzeydoğusunda YPG ve PKK’ya verdiği destek, bundan duyduğumuz rahatsızlığı, sadece İsveç ve Finlandiya değil ABD başta olmak üzere bazı müttefiklerin de desteğinin olduğunu, bunların sonlandırılması gerektiğini de toplantıda gündeme getirdik.”

“Bu mekanizmanın amacı var olan sorunları çözmektir. Özellikle Biden ile Cumhurbaşkanımız Erdoğan’ın Roma’da yaptığı ikili görüşmede kararlaştırıldı. Amaç ne? Aramızda anlaşmazlıklar var, sorunlar var, bu sorunları çözelim. Bu sorunların bir kısmını biraz önce söyledim. Özellikle iki tanesini vurguladım. Diğer taraftan ikili ilişkileri, özellikle ticaret hacmi dahil ekonomik ilişkileri nasıl daha ileri götürebiliriz, ayrıca bugün farklı alanlardaki NATO içinde ve ötesinde olan iş birliğini yeni alanlarda nasıl geliştirebiliriz. Sadece iş birliğini geliştirmeye değil, sorunların çözülmesine de odaklanacağız bu mekanizma çerçevesinde. Bu anlamda da son derece pozitif bir görüşme gerçekleştiğini size söyleyebilirim.”   

İSVEÇ VE FİNLANDİYA’NIN NATO ADIMI

“Diğer taraftan F16’yla ilgili Dışişleri Bakanlığının kongreden gelen bir mektuba verdiği cevabi mektup önemli. F16’ların Türkiye’ye verilmesinin sadece Türkiye için değil bir müttefik olarak NATO için ve ABD için önemli olduğunu vurguluyor kısaca söylemek istediği bu. Şu anda teknik düzeyde, askerler arasındaki görüşmede son derece olumlu seyrediyor. Tabi Kongre üzerinde de çalışılması gerekiyor. Şu ana kadar Kongre’den gelen mesajların ekseriyeti de olumlu.”  

“Gerek bu iki aday ülkeden gerekse müttefiklerden? Bugün güvenlik tehditleri var, farklı kaynaklardan farklı sebeplerden dolayı. NATO nedir? Bir güvenlik ittifakıdır. Aynı zamanda bu dayanışma gerektirir. Yani müttefiklerin herhangi birisi bir tehditle karşı karşıya kaldığı zaman buna karşı diğer müttefiklerin destek vermesi gerekir. Şimdi ne diyor NATO? Ukrayna’daki savaşa taraf olmayacağız ama herhangi bir NATO ülkesine bir saldırı olursa gereken cevap verilecektir. Bu bir dayanışma göstergesidir. Dolayısıyla müttefiklerin veya aday olmak isteyen ülkelerin bizi hedef alan terör örgütlerine destek vermesi kabul edilemez. Bu sadece siyasi destek değil, örneğin İsveç silah da temin ediyor. DEAŞ’la mücadele için bunları veriyorlarmış. Peki verdiğimiz bu silahlarla bize saldırıyorlar. Güvenlik görevlilerimiz, askerimiz, sivil insanlarımız şehit oluyor. Bu silahlarla yapıyorlar. Diğer taraftan müttefiklerin ya da müttefik olmak isteyenlerin başka bir müttefike karşı savunma ürünleriyle ilgili kısıtlama getirmesi de kabul edilemez. Bu ancak düşman gördüğün bir ülkeye alınacak bir tedbirdir. Gerekçesi nedir? Yine gerekçesi bizim PKK ile yaptığımız mücadele. Yani PKK’yı kendilerine daha yakın görüyorlar. Şimdi bu kabul edilebilecek bir şey mi? Diğer taraftan diyelim ki üye oldu. ‘Üye oluncaya kadar Türkiye’nin güvenlik endişelerini karşılayalım ondan sonrasına bakarız’ yaklaşımı olabilir. Dolayısıyla biz şundan da emin olmak istiyoruz. Şuandaki müttefiklerimizin ya da NATO üyesi olmak isteyen ülkelerin olası bir üyelikten sonra da aynı tutumu sergilemesi gerekiyor. Bunların garantisi olması lazım.”      

MİÇOTAKİS’İN ABD’DE KONUŞMASI

“İsrail’le ilişkilerin normalleşmesi bu anlamda yani buradaki Amerikan Yahudi toplumuna pozitif etkisi oluyor. Bu kaçınılmaz bir şekilde oluyor. Bizim ABD ile ilişkilerimizi sadece buna bağlamak da doğru değil. Öncelikle Yunanistan ve Kıbrıs konusunda tüm dünya biliyor, kim nerede alkışlanırsa alkışlansın, BM de çok iyi biliyor bugüne kadar 55 yıldır tüm planları tüm çözümleri reddeden Rum tarafı oldu. Bu gerçeği değiştirmez. Annan planının kimin reddettiği herkes tarafından biliniyor. O yüzden kimin nerede alkışlandığı önemli değil. Amerikan Kongresi’nde konuşan herkes ayakta alkışlanıyor hatta sık sık ayakta alkışlanıyor. Biz NATO’yla birlikte gittiğimizde gördük, NATO toplantısında, bu bir gelenektir. Olabilir, bundan da gocunacak hiçbir şeyimiz yok. Bugün yaptığımız görüşmede, mevkidaşım Blinken’e Kıbrıs konusunda ve Yunanistan Türkiye politikalarında hep bir denge güdüyorlardı. Ama son zamanlarda bu dengeyi kaybettiklerini ve bu dengeyi korumaları gerektiğini söyledim. Kendisi de bu dengeyi koruyacaklarını söyledi.”

ORTAK AÇIKLAMA GELDİ

Türkiye-ABD  Dışişleri Bakanları görüşmesi sonrası yapılan ortak açıklaması şöyle:

Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile ABD Dışişleri Bakanı Antony J. Blinken Arasında Yapılan Toplantıya İlişkin Ortak Açıklama

Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve ABD Dışişleri Bakanı Antony J. Blinken, iki NATO Müttefiki ve ortak olan Türkiye ve ABD arasındaki güçlü işbirliğini teyiden, Türkiye-ABD Stratejik Mekanizması çerçevesinde 18 Mayıs günü New York’ta biraraya gelmiştir.

Türkiye ve ABD, mevcut jeopolitik sınamalar karşısında birlikte ve yakın çalışma kararlılığındadır. Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu ve Dışişleri Bakanı Blinken, Türkiye-ABD Stratejik Mekanizması kapsamında öngörüldüğü üzere, ikili işbirliğini açık ve yapıcı diyalog yoluyla geliştirmeyi hedeflemektedir.

Bakanlar, savunma konuları, terörle mücadele, enerji ve gıda güvenliği, iklim değişikliyle mücadele alanlarında işbirliğinin artırılması ve ticari bağların güçlendirilmesine yönelik yöntemleri ve somut adımları ele alırken; bölgesel konularda istişarelerin yoğunlaştırılması hususunda mutabık kalmışlardır.

Bakanlar ayrıca, Rusya’nın kabul edilemez savaşına karşı Ukrayna’nın egemenliği ve toprak bütünlüğüne güçlü desteklerini teyit etmişlerdir. Bu çerçevede, Türkiye ve ABD savaşın sona erdirilmesini teminen bir çözüm bulunmasına yönelik desteklerini yinelemişlerdir.

ÇAVUŞOĞLU BM GIDA GÜVENLİĞİ TOPLANTISINDA KONUŞTU

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, BM’deki Gıda Güvenliği Toplantısı’nda konuştu. Çavuşoğlu “Türkiye açlıkla mücadele anlamında elinden geleni gerçekleştirdi. Küresel olarak çabalamayı da devam edecektir.” sözlerine yer verdi.

GÖRÜŞME ÖNCESİ AÇIKLAMA: İKİLİ İLİŞKİLERİMİZİ DAHA DA DERİNLEŞTİRECEĞİZ VE GÜÇLENDİRECEĞİZ

Bakan Çavuşoğlu, Blinken ile yapacağı görüşme öncesi yaptığı açıklamada, görüşmede fikir ayrılıklarını diplomasi ile çözmeye çaba göstereceklerini belirterek, “Odaklanmamız gereken bazı noktalar var. Bunlar çerçevesinde ikili ilişkilerimizi daha da derinleştireceğiz ve güçlendireceğiz” dedi.

ABD ve Türkiye arasında 100 milyar dolarlık bir ticaret hacminin hedeflendiğini aktaran Bakan Çavuşoğlu, “2021’de pandemiye rağmen gördüğümüz artış bizi hedefimize ulaşacağımız konusunda bizi daha da umutlandırıyor” dedi. 

“TÜRKİYE VE ABD’NİN DAHA GÜÇLÜ BİR İŞBİRLİĞİNE SAHİP OLMASI GEREKİYOR”

Rusya-Ukrayna Savaşı’na değinen Çavuşoğlu, “Rusya’nın Ukrayna’daki saldırganlığı bize bir kez daha gösterdi ki müttefikler ve dostlar olarak Türkiye ve ABD’nin daha güçlü bir işbirliğine sahip olması gerekiyor. Bu sadece bizim değil aynı zamanda dostlarımızın ve müttefiklerimizin de beklentisi. Hem bölgemizde hem de küresel olarak beklenti bu yönde” dedi.

“ÖNÜMÜZDE İKİ YENİ SINAMA VAR, BUNLAR GÖÇ VE GIDA GÜVENLİĞİ”

Dünyanın önünde iki sınama olduğunu belirten Bakan Çavuşoğlu, “Önümüzde iki yeni sınama var, bunlar göç ve gıda güvenliği. Bu konuda New York’ta gıda güvenliği konusunda bir toplantı yapılması memnuniyet verici. Yarında sığınmacılar ile ilgili bir toplantımız olacak” dedi.

“TÜRKİYE, NATO’NUN AÇIK KAPI POLİTİKASINI DAİMA DESTEKLEMİŞTİR”

Finlandiya ve İsveç’in NATO üyeliğine değinen Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, “Bölgemizdeki tehditleri görüyoruz. Finlandiya ve İsveç’in NATO üyesi olmak istediğini biliyoruz. Türkiye, NATO’nun açık kapı politikasını daima desteklemiştir. Ancak tabii ki bu iki ülkenin üyeliği konusunda meşru güvenlik endişelerimiz var. Bu ülkelerin terör örgütlerine vermiş oldukları destekler mevcut, aynı zamanda savunma alanında ihracat yasakları ve kısıtlamaları var. Bu konulardaki endişelerimizi ve çekincelerimizi kendilerine ilettik. Tabii ki onların güvenlik endişelerini anlıyoruz. Ancak Türkiye’nin de güvenlik endişelerinin ve beklentilerinin de karşılanması gerekiyor. Bu konuda müzakerelere dostlar ve müttefikler olarak görüşmeye devam etmemiz gerektiği düşüncesindeyiz. Bu konuda sonuç odaklı ve pozitif bir görüşme gerçekleştireceğimizden eminiz” dedi.

ABD’DEN DİKKAT ÇEKEN AÇIKLAMA

ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliği konusunda süreci kolaylaştırmak için Türkiye ile görüştüklerini ve “Türkiye’nin güvenlik kaygılarının karşılanabileceğini” ifade etti.

ÜST DÜZEY GÖRÜŞMELER

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, ABD’nin New York kentinde İtalya Dışişleri Bakanı Luigi Di Maio ile Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres ile görüştü.

İÇİŞLERİNDEN SORUMLU AB KOMİSERİ JOHANSSON İLE GÖRÜŞTÜ

Bakan Çavuşoğlu Avrupa Birliği (AB) Komiseri Ylva Johansson ile Türkevinde bir araya geldi.

ERDOĞAN – BIDEN GÖRÜŞMESİ

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı Joe Biden arasında Roma’da 2021 Ekim ayında gerçekleştirilen görüşmede Türkiye-ABD Stratejik Mekanizması oluşturulması konusunda mutabakata varılmıştı. Bu mutabakat çerçevesinde ilk toplantı, 4 Nisan 2022’de Ankara’da bakan yardımcısı seviyesinde başlatılmıştı. Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Sedat Önal ve ABD Dışişleri Bakanlığı Siyasi İşler Müsteşarı Victoria Nuland’ın başkanlığında heyetler arası görüşme yapılmıştı.