Koronavirüste ‘omicron’ endişesi! Yeni mutasyonun varkı ne?

İdil Janet Demiray – Cansu Kocaman / Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Güney Afrika’da ilk kez tespit edilen ve B.1.1.529 olarak da adlandırılan korona virüsün (Covid-19) yeni mutasyonunu “Endişe Mutasyonu (VOC)” olarak sınıflandırarak mutasyonun yeni adını “Omicron” olarak belirledi. Birçok ülke yeni varyanta karşı Afrika ülkelerine olan seyahatleri askıya aldı. Gündemimize oturan bu varyantla ilgili olarak Virolog Semih Tareen, şu bilgileri verdi:

Omicron yeni varyant. Yeni varyant ile bildiklerimiz şunlar: Afrika Kıtası’nda Botsvana’da ve Güney Afrika ülkelerinde görüldü. Tabi bu orada çıktığı anlamına gelmiyor. Orada yapılan taramalarda görüldü. Çoktandır Avrupa’ya geldiği tahmin ediliyordu. Her ne kadar o ülkelerden giriş çıkış yasak olsa da o virüs zaten o ülkeden çıkmış, Avrupa’ya gelmiş olabilir. Mutasyonlarla ilgili şunları biliyoruz: Belli bazı mutasyonlar var bu varyantta. Mutasyonlar çok normal, bütün canlılarda olur insanlar dahil, virüsler dahil. Burada da bir sürü mutasyon görüyoruz. Diğer varyantlarda gördüğümüz karışımı görüyoruz. Delta, alfa, belta varyantındaki mutasyonlar var. Bilim insanları yakından takip ediyor. Bu mutasyonların, diğer varyantlarda hücreye daha sıkı tutunabildiğini gördük. Bazı antikorlardan kaçabildiğini gördük.

ZAMANLA ANLAŞILACAK

Yeni varyantın Deltadan tehlikeli olup olmadığına dair açıklamalarda bulunan Semih Tareen, “Böyle olduğu için bu omicron varyantınında da en az delta kadar iyi yayılabileceğini tahmin ediyoruz. Şimdilik deltadan daha tehlikeli olacağına dair veya deltadan daha iyi, aşılardan kaçabileceğine dair, hücrelere daha iyi bağlanabileceğini gibi konular hakkında hiçbir fikrimiz yok. Önceden de böyle büyük yankılar uyandıran varyantlar çıktı ama sonra anlaşıldı ki aslında merak edilecek hiçbir şey yokmuş. Anca zamanla ve deneyler ile anlayacağız. Yapılan deneylerde de laboratuvarda mesela hücreye daha iyi bağlanabiliyor mu veya dirençli olabiliyor mu, gibi şeylere bakılacak. Delta varyantında bunu gördük; hücreye daha iyi bağlanıyor. Bu durum aşılar etkisiz anlamına gelmiyor.” dedi.

AŞILAR ETKİLİ OLACAK

Aşıların etkili olacağını tahmin ettiğini dile getiren Tareen, “Yapılan bazı yayınlarda, o zaman omicron yoktu fakat omicrona benzeyen mutasyonlara bakıldığında, şunu gördük: Aşılarla oluşan antikorların nötralize kabiliyeti bu tip mutasyonlara karşı daha güçlü, doğal olarak bu hastalığı kapanlara oranla. Omicrona karşı aşıların etkili olacağını tahmin ediyoruz. Etkisiz olacağına dair hiçbir delil yok. Etkisi biraz daha az olabiliyor ama yine de etkili. Omicron için de aynı şey geçerli olabilir. Omicrondaki belli mutasyonlara karşı özellikle aşı ile oluşan antikorların, doğal bağışıklıktan daha iyi olduğunu da diğer yayınlarda gördük. Eğer ki teorik olarak yeni güncellenmiş bir aşı gerekirse Moderna şirketi bu çalışmalara başlayacağını söyledi. MRNA teknolojileri bu avatanjı sağlıyor. Dediğim gibi çift doz Biontech olmuş olanlar hele ki takviye Biontech aşısı olanlarda böyle bir durumun gerekeceğini tahmin etmiyorum. Omicrona karşı nötralize antikor oluşacağını tahmin ediyoruz. Aşıların avantajı bu. Aşılar çok yönlü antikorları aynı zamanda çok yönlü hücresel bağışıklığı oluşturuyor.” ifadelerini kullandı.

AŞISIZLARIN OLDUĞU YERDE VİRÜS KOLAY YAYILIYOR

Mutasyonların her zaman olduğunu belirten Tareen, “Aşısızların olduğu yerlerde virüs çok daha kolay yayılabiliyor. Mutasyonlar her üreme döngüsünde ortaya çıkarlar. Üreme döngüsünü aşılar kısaltabildiği için bulaştırmayı azaltır. Aşılıların olduğu yerlerde mutasyonlar daha seyrek görülür. Zaten bu bilimsel olarak da yayımlandı. Omicron varyantını, tam aşılıların sadece yüzde 24 olduğu Güney Afrika’da gördük ama orada ortaya çıktığını bilmiyoruz.” diyerek yeni varyantın daha hızlı yayılıp yayılmadığına dair bilgi verdi ve henüz bir delilin olmadığını söyledi.

YENİ VARYANTIN FARKLI BELİRTİSİ VAR MI?

Herkesin merak ettiği konulardan biri yeni varyantın farklı bir belirtisinin olup olmadığı. Tareen bu konuya ilişkin “Yeni varyantın herhangi bir yeni belirtisi yok. Sonuçta Covid-19 hastalığını biliyoruz, bundan daha farklı bir semptom beklemiyoruz. Daha tehlikeli olduğuna dair hiçbir veri yok. Dolayısıyla şimdilik Covid-19’dan farksız. Salgının başından beri yüzlerce varyant gördük. Her yeni varyantta halkın panik olmasına gerek yok çünkü halkın yapması gerekenler çok belli. Hepimiz aşılanmalıyız. Çift doz Biontech mümkünse. Ve üstüne de 3. doz takviye aşısı. Sinovac olanlar yine 3. doz Biontech takviyesi olmalı. Aşılanmalıyız ve aşılama yüzdesini yüksek tutmalıyız. Çocuklarda da 5 yaş üstüne onay geldi. Ancak bu şekilde korunabiliyoruz. Omicrona karşı da farklı yapabileceğimiz bir şey yok. Omicrona karşı aşılanacağız; maske, mesafe ve hijyene devam edeceğiz. Kapalı kalabalık ortamlara giriyorsak aşılı da olsak bir pandeminin ortasında olduğumuz için tedbirlere devam etmeliyiz.” ifadelerini kullandı.

BU VİRÜS ARAMIZDA DAİMİ OLARAK KALACAK

Tareen son olarak, “Virüs zamanla zayıflayacak diyenler var. Başarılı bir şekilde üreyen bir virüsün zayıflaması için bir sebep yok. Bir virüsün zayıflaması için seçilim baskısı olması lazım. Dolayısıyla bu virüs en azından bizim hayatımız boyunca zayıflamaz, yok olmaz. Aşılı olanlar daha düşük riskle yaşayacaklar. Bu virüsün kendi kendine yok olma ihitmali yok. Bu virüs aramızda daimi olarak kalacak 5. koronavirüs olacak. beni zaten sosyal medyada takip edenler bilir. Sürekli yazdım. bu 7. insan koronavirüsü ve bundan önce 4 tane pandemik koronavirüs salgını aramızda endemik olarak daimi kaldı. Bu da aramızda daimi olarak kalacak 5. koronavirüs olacak. Kendi kendine yok olmayacak, aşılılarda ciddi hastalık riski olmayacak.” dedi.